INDEX

Het kruiswoordpuzzelspel kan het beste op een grote open plaats worden gespeeld.
Het is een combinatie van tikken, handelen, gokken en het oplossen van kruiswoordpuzzels.
Het spel vergt veel voorbereiding en veel leiders, maar de kinderen blijven dan ook lange tijd
fanatiek bezig.

Voorbereiding:
Verdeel de kinderen in bijvoorbeeld 7 groepen.
Elke (genummerde) groep krijgt een vaste post. Met krijt wordt aldaar een cirkel van zo'n 10
meter doorsnede aangegeven. Binnen deze cirkel mogen alleen kinderen van de eigen groep
komen.

Vrij centraal gelegen zijn een aantal posten (met tafels en stoelen) die door leiding zijn bezet:
- De PUZZEL-WINKEL. Dit is tevens de post, waar de score op een schoolbord wordt
bijgehouden.
- 4 posten WOORD-WINKELS (2 centraal en 2 meer naar buiten).
- De RANG-GOKKERIJ.

Rondom deze posten is met krijt een 'vrij-zone' aangegeven: binnen de gebieden mag niet
getikt worden.

Ook vrij centraal is een grote vrij-zone aangegeven. Dit is de WOORD-MARKT.
 

Doel van het spel:
Het doel van het spel is om per groep, zoveel mogelijk punten te verkrijgen.
Deze punten kunnen bij de score-post (puzzel-winkel) worden gekocht (prijs: 1 punt is 3
gulden)
Op het einde van het spel (afspraak) is de groep met het grootste aantal punten winnaar.

Aanvang spel:
Elke groep krijgt een startkapitaal (25 gulden).
Daarnaast krijgt elke groep de eerste kruiswoordpuzzel (puzzel A), plus 2 potloden en pennen
voor elk kind, 2 puntenslijpers, 2 gummen en veel kladpapier. Elk kind krijgt ook z'n eerste
WOORD-STRIP. Dit is een strook papier waarop éééén woord uit éééén van de
voorkomende kruiswoordpuzzels, met het nummer en leesrichting, staat.
voorbeeld WOORD-STRIP:

Elk kind heeft altijd éééén WOORD-STRIP bij zich. Zo niet krijgt het een ter plekke te
bepalen boete.

Daarnaast krijgt elk kind éééén RANG-KAARTJE.
Dit is een kartonnen kaartje met daarop een cijfer (1 is heel laag, 9 is heel hoog).
 

De groepen gaan nu op hun eigen post proberen kruiswoordpuzzel A op te lossen. In elke
puzzel die de groepen moeten oplossen, zijn al b.v. 7 woorden willekeurig ingevuld door de
leiding van de PUZZEL-WINKEL.
Als hij volgens de groep af is, gaan ze ermee terug naar de PUZZEL-WINKEL. Daar wordt
hij op juistheid gecontroleerd, en al na gelang het aantal fouten dat er in staat, krijgen ze voor
de puzzel een bepaald bedrag.
Op een schoolbord is aldaar de waarde van een opgeloste puzzel aangegeven. De strafkorting
per fout kan eventueel ook worden aangegeven, maar algemeen geldt dat de puzzel gewoon
goed moet zijn (bij meer dan 2 fouten die de groepsleden niet recht kunnen praten is de
uitkering minimaal).

Bij de PUZZEL-WINKEL kan elke groep op elk gewenst moment een nieuwe puzzel kopen
(prijzen staan ook op het schoolbord). De vorige hoeft niet af te zijn, maar de groepen zijn niet
vrij in hun keuze van de puzzel; na puzzel A wordt puzzel B gekocht, dan C, etc. Hier wordt
dus bijgehouden welke puzzels de groepen reeds kochten.

De puzzels zijn voor kinderen van 10, 11 en 12 jaar vrij moeilijk (puzzels A t/m E hebben 1
ster, en F, G en H hebben 2 sterren). Om ze toch op te kunnen lossen, zijn er een aantal
manieren om aan juiste woorden te komen:
- Woorden KOPEN bij éééén van de WOORDEN-WINKELS. Dit houdt in, dat tegen betaling
van een vast bedrag per woord (bij start spel is dit 1 gulden per woord, maar dit zal stijgen als
de rijen bij de winkels te lang worden) de WOORD-STRIP van een kind wordt omgewisseld
voor de gewenste nieuwe (te maken door de leiding aldaar, die dus de oplossingen van alle
puzzels moet hebben).
- Woorden VERHANDELEN op de WOORD-MARKT. In dit afgebakende gebied mogen de
groepen geheel naar eigen goeddunken de hun bekende woorden verkopen, tegen door hun
zelf te bepalen prijzen. Om dit te vereenvoudigen wordt op de grond de letters A t/m H
geschreven, zodat kopers en verkopers elkaar eenvoudiger kunnen vinden.
- Woorden ROVEN. Dit kan door het tikken van andere. Degene met de hoogste RANG
(nummer op het RANG-KAARTJE), heeft het recht om de WOORD-STRIP van de ander te
ZIEN (niet af-te-pakken). Bij gelijke rangen gebeurd er niets.

Indien een speler niet tevreden is met zijn rang, kan hij naar de RANG-GOKKERIJ gaan. Daar
mag hij uit een stapel andere kaartjes een nieuwe rang trekken die hij dan minstens de
komende 20 MINUTEN heeft. Om dit te verzekeren wordt de eindtijd met een unieke kleur
(stift) op het kaartje gezet.
Eéén leider is RANG-POLITIE. Deze tikt spelers, en straft degene die langer dan 20 minuten
met eenzelfde rang rondlopen. Hij verplicht ze dan mee te komen naar de RANG-GOKKERIJ
en daar opnieuw een rang te trekken.

Parameters, afhankelijk van spelverloop:
Gedurende het spel kan de prijs van een woord bij de WOORD-WINKELS worden
veranderd, en kan besloten worden, elke groep een gelijk bedrag uit te betalen om een
eventueel tekort aan geld op te lossen.
De ervaring leert dat 'roven' veel populairder is dan 'kopen'; het is aan de leiding bij de
WOORDEN-WINKELS om toch klandizie te krijgen; dit door woorden b.v. in de uitverkoop
te doen.
 
 
 

De prijzen van de puzzels, en de uit te keren bedragen voor "geheel goed" ingevulde puzzels
zijn als volgt:

         PUZZEL      kost(fl,-)    bij goed ingevuld(fl,-)
           A          gratis             45
           B           15                45
           C           15                50
           D           15                55
           E           15                60
           F           15                65
           G           15                70
           H           15                75
 

Benodigdheden:
     ? 7x8 bladen met losse kruiswoordpuzzels. Van al deze puzzels zijn reeds willekeurig 7
     woorden ingevuld, en duidelijk van z'n lettercode voorzien. Puzzel A t/m Ehebben een
     moeilijkheid van 1 ster, en F, G en H 2 sterren. De puzzels kunnen het beste zo groot
     mogelijk op een A4 worden afgedrukt.
     ? Geld. 700 gulden. Waarvan 500 gulden in briefjes van 1 gulden, en 200 gulden in
     briefjes van 5 gulden. Het is niet nodig alles vooraf te knippen: als alle groepen een
     schaar krijgen, is minder voorbereiding nodig.
     ? (start)WOORD-STRIPPEN, bestaande uit woorden van puzzels A en B en ook een
     paar uit C. Evenveel als er kinderen zijn.
     ? Genoeg oplossingen van alle puzzels:
     - Sets voor alle WOORD-WINKELS
     - Een paar sets voor de PUZZEL-WINKEL
     Deze moeten sterk worden vergroot uit het puzzelboekje, en de cijfers uit de puzzels
     moeten er ook in worden geschreven.
     ? Scharen, stiften en veel (grote)ruitjes-papier voor het maken van WOORD-STRIPPEN
     door de WOORD-WINKELS.
     ? Kartonnen rang kaartjes (bij start, per kind éééén met het rangnummer er al op).
     ? 1 Gif-groene stift (geen gebruikelijke kleur) voor het tijd-beschrijven van RANG-
     KAARTJES door de RANG-GOKKERIJ. Ook een gewone markeerstift voor de
     rangnummers.
     ? Krijtjes, voor op de grond, en op de schoolborden.
     ? Voor elke groep:
     - Een grote hoeveelheid kladpapier
     - potloden en pennen, voor elk kind minstens éééén
     - 2 puntenslijpers
     - 2 gummen
     - eventueel een schaar
     ? Horloges voor de RANG-POLITIE-AGENT en de leiding van de RANG-GOKKERIJ.
     ? 2 Schoolborden:
     - Voor puntentelling
     - Voor prijzen van puzzels, en prijs voor goed ingevulde puzzel, en overige informatie.